در سنگاپور، اگر کسی آشغال بر زمین بریزد بایستی روز یکشنبه با پلاکاردی با مضمون من یک آشغال‌ریز هستم، مشغول نظافت شهر شود !
هر شهر نمایانگر اندیشه مردمانش است
کاربرد ضرب المثل:
ضرب المثل از آتشی که افروختم خودم سوختم را در مورد افرادی به کار می‌برند که عواقب رفتار غلطشان گریبان‌گیر خودش می‌شود.
داستان ضرب المثل:
در جنگلی سرسبز، روباهی در کنار شغالی زندگی می‌کرد. روباه لاغر و ضعیف بود و زور بازویی نداشت ولی به جای آن خیلی باهوش و زیرک بود. برعکس او شغالی که در نزدیکی او زندگی می‌کرد. قوی و زورمند بود در مقابل خیلی از عقل و شعورش استفاده نمی‌کرد.
این دو حیوان با هم زندگی می‌کردند، هر روز صبح روباه مکار به شکار می‌رفت و با هر حیله و نیرنگی بود حیوانی را شکار می‌کرد و به لانه می‌آورد و با شغال می‌خورد. شغال عملاً کاری نمی‌کرد همیشه گوشه‌ی لانه در حال استراحت بود. مگر وقتی که روباه نیاز به زور بازو و قدرت شغال داشت مثلاً وقتی حیوان بزرگی را می‌خواست شکار کند که بزرگتر از خودش بود. ولی با این حال بیشتر غذاها را شغال می‌خورد و مقدار کمی از آن نصیب روباه می‌شد روباه چند باری به شغال اعتراض کرد. ولی شغال که اوضاع را به نفع خود می‌دید به اعتراض‌های او گوش نمی‌داد.
یک روز که شغال بیشتر غذایی که آن روز شکار شده بود را خورد و روباره را گرسنه گذاشت، روباه عصبانی شد و چون می‌دانست با حرف زدن نمی‌تواند شغال را قانع کند تصمیم گرفت نقشه‌ای بکشد تا از دست شغال نجات پیدا کند. یک روز که روباه توانسته بود حیوان چاقی را شکار کند شغال حسابی گوشت خورد. و بعد از اینکه شغال سیر شد. روباه گفت: جناب شغال با اینکه شما موقع شکار کمکی به من نمی‌کنید ولی اشکالی ندارد. من این کار را می‌کنم ولی اگر شما یک روز مرا به حال خودم بگذارید و بروید من چه کار کنم؟
شغال که از این محبت نابهنگام روباه تعجب کرده بود گفت: من تو را تنها بگذارم؟ محال است! اصلاً این حرف‌ها چیه که می‌زنی؟ من از کجا دوستی به خوبی تو پیدا کنم؟ (ولی در دلش می‌گفت: من از کجا دوستی به احمقی تو پیدا کنم، که هر روز غذای من را هم تأمین کند.)
روباه مکار از فرصت استفاده کرد و گفت: من به درستی صحبت‌های تو ایمان دارم. ولی ما روباه‌ها یک رسمی میان خود داریم، برای اینکه وفاداری و دوستی را ثابت کنیم، وارد یک باتلاق سیاه می‌شویم و بعد از اینکه توانستیم از آن خارج شویم از روی آتشی که قبلاً کنار باتلاق برافروخته‌ایم می‌پریم. اگر توانستیم از روی آتش بپریم، این بهترین دلیل برای اثبات وفاداری ما به دوستانمان است. من دلم می‌خواهد تو هم وفاداریات را به من ثابت کنی تا بتوانم این دوستی را به دیگر روباه‌های جنگل نشان دهم.
شغال با خود گفت: من هیچ وقت نمی‌خواهم از دوست نادانم که تمام کارهای من را انجام می‌دهد دور شوم. و به روباه گفت: باشد شرط تو قبول! من برای اثبات وفاداریم این کار را خواهم کرد.
روباه گفت: خیلی خوب، همین حالا من کنار باتلاق پایین کوه می‌روم و آتش را درست می‌کنم تا تو بیایی! شغال قبول کرد و از او خواست برای اینکه اطمینان او هم جلب شود روباه هم این کار را به همین شکل انجام دهد. روباه پذیرفت و گفت: باشه، تو بپر، بعد از تو نوبت من است.
هر دو راه افتادند و به کنار باتلاق سیاه رفتند. شغال گوشه‌ای نشست و روباه به دنبال هیزم رفت تا آتشی درست کند. شغال همینطور که نشسته بود در دلش به روباه و بازی جدیدی که به راه انداخته بود می‌خندید.
شغال با خود می‌گفت: خوب من اگر از آب خارج بشم کاری ندارد از روی آتش پریدن. چون بدنم خیس است و حتی گرما رو هم حس نمی‌کنم.
روباه در این مدت هیزم‌ها را جمع کرد و آتشی به راه انداخت. بعد رو کرد به شغال و گفت: حالا وقتش رسید که وفاداریات را به من ثابت کنی. بیا وارد این باتلاق شو و بعد که از آن خارج شدی از روی آتش بپر.
شغال که فکرش هم نمی‌کرد چه امتحان سختی پیش رو دارد، سریع آمد و پرید در باتلاق، باتلاق آنقدر آرام بود که هیچ حیوانی فکر نمی‌کرد، آبش اینقدر گل و لای همراه داشته باشد و سنگین باشد. شغال همین که وارد شد، فهمید روباه زیرک شرط آسانی برای او نگذاشته.
ولی به هر سختی و زحمتی که بود خود را از باتلاق پر از گل و لای درآورد و دورخیز کرد تا از روی آتشی که روباه افروخته بود بپرد. خواست از روی آتش بپرد ولی گل آنقدر او را سنگین کرده بود که دقیقاً افتاد وسط آتش چون روباه آتش بزرگی درست کرده بود هرچه شغال دست و پا زد و خواست فرار کند ولی دیگر دیر شده بود و حسابی آتش گرفته بود.
روباه خنده‌اش گرفت و گفت: چرا آتش گرفتی؟ شغال می‌گفت: نمی‌دانم من که دروغ نمی‌گفتم، چرا سوختم؟ روباه گفت: بله تو دروغ نمی‌گفتی، ولی این آتش تنها راهی بود که به ذهن من می‌رسید تا از دست تو خلاص شوم. شغال تازه فهمید روباه مکار چه نقشه‌ای برای فرار کردن از زورگویی های او کشیده. و او را در دام انداخته.
قَالَ علی(علیه السلام): قِیمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُ.
امام علی(علیه السلام) فرمود: ارزش هرکس به اندازه کارهای خوبی است که انجام می دهد.
حجت‌الاسلام قرائتی درباره اهمیت خشوع و چگونگی رسیدن به آن گفته‌اند:
«خداوند متعال در آیه 45 سوره بقره می‌فرماید: «از صبر و نماز کمک بجویید و آن بسی سنگین است، مگر برای خشوع پیشگان.» نماز برای کسانی که خشوع ندارند، دشوار است. خشوع یعنی نهایت خاکساری در برابر عظمت خداوند. حال چطور خشوع پیدا کنیم؟ راه‌های خشوع در قرآن زیاد است که یکی از آنها توجه داشتن به نعمت‌های الهی است که با یادآوری آنها دل انسان نرم خواهد شد.»
“در چه ظرفی غذا بپزیم و بخوریم تا سالم‌تر باشیم؟” این سؤالی است که بسیاری از خانواده‌ها دارند؛ در این مطلب به بررسی دقیق خواص، تاثیرات، عوارض و مزایای ظروف چدنی خواهیم پرداخت.
متاسفانه اهل فن در حیطه‌های مختلف، اعم از طب سنتی و جدید و صنایع غذایی و … با گفتار مغشوش و متناقض خود درباره انواع ظروف، مردم را دچار سرگردانی کرده‌اند؛ در این مطلب سعی شده تا در عین ایجاز، تصویری نسبتا روشن از وضعیت ظروف غذایی موجود در بازار ایران ارائه شود؛ هر چند در برخی موارد، تناقضات ظاهری نظرات، جمع‌بندی محکم و مستدل را دشوار می‌کند.
تغذیه در هر مکتب طبی از امهات بحث‌های مربوط به پیشگیری و درمان است؛ در این بین، ظروف پخت و پز، به جهت تاثیر بر زمان و قیمت پخت و پز و کیفیت و طعم غذا می‌توانند از مولفه‌های مهم در تغذیه عموم مردم و نیز به دلیل تعاملات فیزیکوشیمیایی با غذا، از عوامل تاثیرگزار در نتیجه طبی تغذیه باشند؛ اهمیت این بحث در کتب طب سنتی ایرانی باعث شده تا مولفین، بحث‌هایی مستقل را در این زمینه اختصاص دهند؛ در طب نوین، این بحث‌ها به طور معمول در کتب طبی ذکر نمی‌شوند و به صورت پراکنده و غیرمنسجم در خلال بحث‌های سایر علوم از جمله صنایع غذایی از آنها یاد می‌شود.
معیارهای اصلی در انتخاب ظروف غذایی
الف- معیارهای داخلی(مربوط به خود ظرف)
1- فعل و انفعال مادّی ظرف و غذا
ظرفی که برای طبخ یا نگهداری مواد غذایی به کار میرود یا نباید با مواد غذائی وارد فعل و انفعال شود(مثل ظروف شیشه‌ای) یا دارای فعل و انفعالی مثبت باشد یعنی موادی که از ظرف به داخل غذا منتشر می‌شوند یا مواد حاصل از تعاملات فیزیکوشیمیایی ظرف با غذا، نه تنها مضر به احوال بدن نباشند بلکه مفید فایده نیز باشند.
2-توزیع حرارت
ظرف باید این توانایی را داشته باشد که هنگام پخت، حرارت را به طور یکنواخت و ملایم در غذا توزیع کند تا کیفیت غذای حاصله، مطلوب و همسان باشد.
3- نظافت
ظرف باید این قابلیت را داشته باشد که به راحتی از آلودگی‌های غذاها پاکیزه شود؛ این مساله هم مربوط به جنس ظرف و هم مربوط به طراحی شکل آن است.
4- سهولت استفاده از جمله سبکی ظرف.
ب- معیارهای خارجی
طبیعتا موارد دیگری همچون صرفه اقتصادی، در دسترس بودن، مسائل فرهنگی، مسائل دینی و مذهبی، سلیقه های شخصی و … نیز در انتخاب ظروف مناسب تاثیرگذار خواهند بود.
زمانی، انسان از سنگ برای پختن و نگهداری غذا استفاده می‌کرد؛ از زمانی که فلز کشف و به زندگی انسان وارد شد، استفاده از ظروف فلزی نیز برای پخت، نگهداری و مصرف غذا آغاز شد؛ این ظروف به دلیل انتقال مناسب حرارت، عدم شکنندگی همچنین مقاومت در مقابل صدمه و ضربه، بسیار مورد استفاده هستند؛ انتقال سریع حرارت در این گونه ظروف، موجب پخت سریع و کامل مواد غذایی می‌شود.
ظروف آهنی و چدنی
ظروف آهنی در طب سنتی مورد تایید هستند: «بباید دانست که بهترین ظروف از براى طبخ غذا، طلایى و نقره‌اى و مسى تازه قلعى جید یا حدیدى تازه جید نموده است که پاک شسته و نظیف باشد.» (عقیلى علوى شیرازى، سید محمد حسین بن محمد هادى، خلاصة الحکمة، 3جلد، اسماعیلیان - قم، چاپ: اول، 1385 ه.ش. ج2 ؛ ص 47)
«و کذا مطبوخ فى قدر الحدید مقوّى مثانه و اعضاى تناسل است و موجب نعوظ.»(چغمینى، محمود بن محمد - شارح: شاه ارزانى، میر محمد اکبر بن محمد، مفرح القلوب (شرح قانونچه)، 1جلد، مطبعة إسلامیة - لاهور، چاپ: اول، ص316)
اما نکته مهم در مورد ظروف آهنی، سرعت زنگ زدگی آنهاست لذا توصیه اطبای قدیم آن است که یا مکرراً، زنگ‌زدایی شوند یا با قلع اندود شوند: «باید دانست که هر ظرفى که جیّدالجوهر است، طبخ طعام در آن مستحسن است و آن اناى ذهبى است و فضّى و بعد آن اناى حدیدى، خاصه که در غسل وى مبالغه همى کنند و زنگ بستن ندهند و آن را به قلعى اندودن مانع از زنگ بستن است.»
امروزه برای رفع مشکل زنگ‌زدگی این ظروف، معمول این است که از یکی از آلیاژهای آن یعنی چدن استفاده شود؛ چدن، آلیاژی مرکب از آهن، کربن و سیلیسیم است که ضد سایش، مقاوم به خوردگی و مقاوم در برابر حرارت است؛ چدن، رسانای حرارتی ضعیفی به شمار میرود اما حرارت را در خود نگه داشته؛ آنرا به طور یکنواخت پخش می‌کند؛ رنگ این ظروف از بین نمی‌‌رود؛ زنگ نمی‌‌زنند و طعم و عطر غذا را حفظ می‌‌کنند.
کارشناسان اعتقاد دارند که ظروف چدن واقعی هیچگونه یونی وارد غذا نمی‌کنند.(مصاحبه دکتر منصور کشاورز با روزنامه جام؛ 10/6/1392)
اگر این گونه باشد، آثار طبّی مترتّب بر استفاده از ظروف آهنی که در بالا به آنها اشاره کردیم، شامل ظروف چدنی نمی‌شود اما به همین دلیل که دارای کنش و واکنش منفی با غذا نیستند، ظروف مطلوبی محسوب می‌شوند اما اگر استفاده از ظروف چدنی، موجب افزایش میزان یون‌های آهن در غذای مصرفی شود و با توجه به این نکته که کمبود آهن، مساله‌ای بسیار شایع در دنیای امروزی است، استفاده از این ظروف می‌تواند مفیدتر هم باشد؛ اما باید توجّه داشت که:
1- ظروف چدنی اصل، کمیاب و گران هستند.
2- این ظروف سنگین هستند و استفاده از آنها آسان نیست.
3- بسیاری از ظروفی که به نام ظروف چدنی عرضه می‌شوند، در حقیقت آلومینیوم فشرده هستند که با فرآیند ریخته‌گری تهیه می‌شوند؛ این فرآیند موجب افزایش مقاومت و نیز افزایش جرم حجمی و در نتیجه سنگین شدن این ظروف(به نسبت آلومینیوم و نه نسبت به چدن اصل) می‌شود؛ این ظروف به ندرت به صورت بدون پوشش یا بدون لعاب یافت می‌شوند و اغلب دارای پوشش تفلون هستند البته دکتر کشاورز، مدیر گروه تغذیه دانشگاه تهران اعتقاد دارد که «فقط اگر این ظروف لعاب استیل داشته باشند، مشکلی ایجاد نمی‌کند.»
4- یک راه برای تشخیص چدنی بودن ظرف این است که آهن ربا به آنها می‌چسبد و اگر با نیروی زیاد یا از ارتفاع بلند به زمین بی‌افتند، می‌شکنند(نه این که قُر یا له شوند.)
5- در ظروف چدنی جدید، نوعی اندود سرامیک به کار میرود که براساس اطلاعات فعلی، این گونه ظروف نچسب ضمن داشتن امتیاز
